Google DeepMind ผู้พัฒนา AlphaGo ประกาศ สร้าง AI ที่มี “จินตนาการ” และสามารถวางแผนได้สำเร็จแล้ว

คอมพิวเตอร์หรือ AI สามารถคิดคำนวณและแก้ปัญหาได้ไวกว่ามนุษย์มาก อย่างไรก็ตาม มันยังด้อยกว่ามนุษย์ในเรื่องของความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการ มนุษย์คิดหาเหตุผลได้ วางแผนได้ และมีแนวคิดแบบนามธรรมได้ แต่ล่าสุดความสามารถของ AI กำลังจะยกระดับเข้ามาใกล้มนุษย์ขึ้นอีกขั้น เพราะงานวิจัยล่าสุดของ DeepMind สามารถทำให้มัน "จินตนาการ" และ "วางแผน" ได้แล้ว

ทีมวิจัย DeepMind พัฒนาระบบ imagination-augmented agents (I2As) ขึ้นมาเพื่อเสริมกระบวนการคิดของ AI ให้สามารถจำลองกระบวนการคิดเพื่อวางแผนของมนุษย์ได้ โดยใช้โครงข่ายประสาทเทียม (neural network) ในการเรียนรู้ที่จะกรองข้อมูลจำนวนมากในสภาพแวดล้อม เลือกเฉพาะที่เป็นประโยชน์ในการตัดสินใจในอนาคต พร้อมกับละทิ้งข้อมูลอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องไป

หากยังนึกภาพไม่ออก ลองนึกถึงการวางแก้วน้ำ หากมนุษย์ถูกสั่งให้นำแก้วน้ำไปวางบนโต๊ะ เรามักจะวางไว้ให้ห่างจากขอบโต๊ะเพื่อลดโอกาสที่แก้วจะหล่นแตกโดยอัตโนมัติ แต่หากเราสั่ง AI ให้วางแก้วบนโต๊ะ มันก็จะแค่เอาแก้วไปวางบนโต๊ะโดยไม่สนใจว่าแก้วนั้นจะอยู่ใกล้ขอบโต๊ะหรือไม่ และเสี่ยงจะตกแตกแค่ไหน เพราะมัน "จินตนาการ" ถึงผลที่อาจจะเกิดขึ้นตามมาไม่ได้นั่นเอง ดังนั้นการพัฒนาให้ AI สามารถจินตนาการได้ จะทำให้มันมองเห็นความผิดพลาดในการตัดสินใจของตัวเองได้ก่อนและป้องกัน/หลีกเลี่ยง โดยไม่ต้องลองผิดลองถูกตลอดเวลา

ผลงานของ DeepMind ก่อนหน้านี้คือ AlphaGo ที่หลายคนน่าจะยังจำกันได้ดี เพราะมันสามารถปราบเซียนโกะมือหนึ่งของโลกได้อย่างง่ายดาย แต่จริงๆ แล้ว AlphaGo จำเป็นต้องพึ่งพากฏเกณฑ์ที่ตายตัวในการคาดคะเนผลลัพธ์ ที่มันแสดงความสามารถได้อย่างเต็มที่เพราะโกะเป็นเกมกระดานที่มีกติกาชัดเจนอยู่แล้ว แต่ในโลกของความเป็นจริง กฎกติกาเป็นสิ่งที่ไม่ตายตัวและซับซ้อน อีกทั้งยังมีปัจจัยอื่นๆ เข้ามาเกี่ยวข้องอีกมากมายที่จะส่งผลต่อการตัดสินใจ และอาจนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ไม่คาดคิด แต่ระบบ I2As จะช่วยให้ AI สามารถเรียนรู้กลวิธีต่างๆ จากปัจจัยที่ซับซ้อนเพื่อวางแผนล่วงหน้าได้ โดยไม่จำเป็นต้องอยู่ในกฎเกณฑ์ตายตัวตลอด

DeepMind ได้ทดสอบความสามารถของระบบ I2As โดยให้ AI ที่มี I2As กับ AI ที่ไม่มี I2As เล่นเกม Sokoban ซึ่งเป็นเกมแนวพัซเซิลดันกล่องให้เข้าไปอยู่ในเครื่องหมาย และเกมบังคับยานอวกาศ ทั้ง 2 เกมต้องใช้การวางแผนล่วงหน้าเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย ผลลัพธ์ที่ได้คือ AI ที่มีระบบ I2As ทำได้ดีกว่า AI ธรรมดาอย่างมาก และไม่ต้องเสียเวลาลองผิดลองถูกหลายครั้ง

คลิปวิดีโอแสดงการตัดสินใจของ AI ที่มี I2As ในการเล่น Sokoban โดยไม่รู้กติกามาก่อน ซึ่ง AI เรียนรู้วิธีเล่นและผ่านด่านได้จากการจินตนาการล่วงหน้า และเลือกผลลัพธ์ที่คาดว่าดีที่สุด

AI ที่มี I2As เล่นเกมบังคับยานอวกาศ เส้นสีน้ำเงินและเขียวคือเส้นทางจากการจินตนาการ และเส้นสีแดงคือเส้นทางที่ AI เลือกใช้ไปยังเป้าหมาย

อย่างไรก็ดี งานวิจัยชิ้นนี้ยังอยู่ในขั้นเริ่มต้นเท่านั้น การทดสอบระบบ I2As อยู่ภายใต้สภาพแวดล้อมที่มีการควบคุมโดยสมบูรณ์ และไม่ซับซ้อนเท่าสภาพแวดล้อมทั่วไป จึงยังไม่พร้อมที่จะนำไปใช้งานได้ในสภาพแวดล้อมจริง ซึ่งทีมวิจัยเชื่อว่าความสามารถในการจินตนาการและวางแผนคือสิ่งจำเป็นในการพัฒนา AI ที่ชาญฉลาดยิ้งขึ้นในอนาคต ซึ่งจะมีประโยชน์ในการพัฒนาซอฟต์แวร์และฮาร์ดแวร์ที่แก้ปัญหาซับซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

---------------------------------------
ที่มา : WIRED, DeepMind, Digital Journal, Research paper (1), (2)
แปลและเรียบเรียง : techmoblog.com

Update : 07/08/2017

AI DeepMind IT