เมื่ออุดมคติถูกท้าทาย : Google ไล่ออกวิศวกรหนุ่ม หลังวิจารณ์ว่า "ความไม่เสมอภาคทางเพศ" เป็นเรื่องธรรมชาติ และไม่ใช่ "การเหยียดเพศ"

เรามักจะรู้จัก Google ในฐานะยักษ์ใหญ่แห่งซิลิคอนวัลเล่ย์ที่มีความคิดสร้างสรรค์และเคารพในความแตกต่าง พนักงานทุกคนของ Google ไม่ว่าจะเพศใด เชื้อชาติใด ล้วนได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียม ไม่มีความคิดเห็นของใครถูกทอดทิ้ง ก่อให้เกิดบรรยากาศการทำงานในฝันที่ผ่อนคลายเป็นกันเองจนทุกคนต่างยกให้ Google เป็นบริษัทที่น่าทำงานด้วยที่สุดในโลก ซึ่ง Google ก็ยึดมั่นในแนวทางนี้มาโดยตลอด แต่เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว อุดมคติของ Google กลับถูกตั้งคำถาม เมื่อวิศวกรคนหนึ่งลุกขึ้นวิจารณ์ว่าแท้จริงแล้ว Google กำลังติดอยู่กับอคติต่อแนวคิดตรงข้ามและความแตกต่างทางเพศโดยไม่รู้ตัว

ภาพชายที่เชื่อกันว่าเป็นวิศวกรหนุ่ม James Damore

วิศวกรคนนี้มีชื่อว่า James Damore เขาได้เขียนถ้อยแถลงยาว 10 หน้ากระดาษ ในหัวข้อ "ห้องเสียงสะท้อนเชิงอุดมคติของ Google" (Google’s Ideological Echo Chamber) ซึ่งมีใจความสำคัญว่า เหตุที่ผู้หญิงไม่ค่อยเข้ามามีบทบาทในแวดวงเทคโนโลยีนั้นมิใช่เพราะถูกเลือกปฏิบัติหรือถูกกีดกันด้วยอคติในที่ทำงาน แต่เป็นเพราะความแตกต่างทางชีววิทยาซึ่งเป็นเรื่องธรรมชาติ ความแตกต่างนี้ทำให้ชายและหญิงเกิดมามีความถนัดไม่เหมือนกัน ดังนั้น "ความไม่เสมอภาคทางเพศ" จึงไม่ควรถูกตัดสินว่าเป็น "การเหยียดเพศ" นอกจากนี้ นโยบายของ Google ที่สนับสนุนให้แสดงความคิดเห็นได้อย่างเสรีกลับมีความย้อนแย้งในตัวเอง เพราะความคิดเห็นบางอย่างที่แตกต่างหรือท้าทายแก่นความเชื่อของ Google จะถูกประณามจนต้องเงียบ ก่อให้เกิดภาวะที่เรียกว่า "ห้องเสียงสะท้อนเชิงอุดมคติ" ที่ไอเดียบางอย่างไม่สามารถนำมาถกเถียงกันอย่างตรงไปตรงมาได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ยุติธรรม แบ่งแยก และเลวร้ายสำหรับการทำธุรกิจ (อ่านเอกสารฉบับเต็มได้ที่นี่)

Sundra Pichai

ความคิดเห็นของ James Damore กลายเป็นประเด็นร้อนที่ลามไปทั่วซิลิคอนวัลเล่ย์อย่างรวดเร็ว ซึ่งก็มีทั้งคนที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย บ้างก็มองว่าความคิดของเขามีเหตุผล อีกส่วนหนึ่งก็มองว่าความคิดของเขาเป็นการเหยียดเพศอย่างชัดเจน เรื่องนี้ทำให้ Sundra Pichai ผู้บริหารคนปัจจุบันของ Google ถึงกับต้องกลับจากลาพักร้อนกับครอบครัวก่อนกำหนดเพื่อมาจัดการเรื่องนี้ ซึ่งในท้ายที่สุดก็มีรายงานอย่างไม่เป็นทางการว่า James Damore ถูกไล่ออกจาก Google ด้วยเหตุผลว่า "ประพฤติขัดต่อจรรยาบรรณ (code of conduct)"

Sundra Pichai กล่าวว่า สิ่งที่ James Damore เขียนในเอกสารมีประเด็นที่สามารถนำมาถกเถียงกันได้ แต่การตัดสินว่าเพื่อนร่วมงานกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งมีคุณสมบัติบางอย่างที่ทำให้พวกเขามีความเหมาะสมทางชีวภาพในการทำงานน้อยกว่าคนอีกกลุ่มนั้นถือเป็นการล่วงละเมิดและไม่เหมาะสม (อ่านคำแถลงฉบับเต็มได้ที่นี่)

แม้เรื่องราวทุกอย่างจะดูเหมือนจบลงตรงนี้ แต่แท้จริงแล้วการลงดาบของ Sundra Pichai กลับทำให้อุดมคติของ Google ถูกท้าทายยิ่งกว่าเดิม ด้วยคำถามที่ว่า การขับไล่พนักงานที่คิดต่างออกไปเป็นสิ่งที่องค์กรที่เปิดกว้างทางความคิดสมควรกระทำหรือไม่? และสิ่งที่ Google ทำถิอเป็นเผด็จการทางความคิดอย่างที่ James Damore วิจารณ์ไว้หรือไม่? ในสถานการณ์ที่กระอักกระอ่วนเช่นนี้ Google จะทำอย่างไรต่อไป เป็นเรื่องที่ต้องจับตาดู

แล้วคุณล่ะคิดเห็นอย่างไร?

---------------------------------------
ที่มา : Inc.com (1), (2), Gizmodo, Bloomberg Technology, The Verge
แปลและเรียบเรียง : techmoblog.com

Update : 09/08/2017

google Google Manifesto James Damore Echo Chamber