ก่อนจะมาถึง AlphaGo : ย้อนรอย 5 เกมการแข่งขันที่น่าสนใจ ระหว่างมนุษย์ vs คอมพิวเตอร์

ปิดฉากไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว สำหรับการแข่งขันเกมโกะครั้งล่าสุดระหว่าง Ke Jie มือ 1 โกะโลก และ AlphaGo ปัญญาประดิษฐ์ (AI) จากทางฝั่ง Google ซึ่งผลปรากฏว่า AlphaGo เป็นฝ่ายเอาชนะไปทั้งหมด 3 เกมรวด แถมยังเอาชนะการแข่งขันโกะแบบ 5 รุม 1 ด้วย แต่น่าเสียดายที่ AlphaGo ได้ประกาศวางมือจากวงการเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ทำให้ในอนาคตจะไม่มี AlphaGo ออกมาแข่งกับมนุษย์อีกต่อไป แต่ทาง Google จะมีการปล่อยเกมโกะจำนวน 50 กระดานที่ AlphaGo ได้แข่งกับตัวเอง เพื่อให้มนุษย์ได้ศึกษาแผนการเล่นเป็นลำดับต่อไป

แต่ก่อนที่จะมาถึงการแข่งขันหมากล้อมกับ AlphaGo นั้น รู้หรือไม่ว่า ในระยะเวลาที่ผ่านมา ก็เคยมีการจัดการแข่งขันระหว่างมนุษย์ และคอมพิวเตอร์มาแล้วนับไม่ถ้วน  วันนี้ทีมงาน techmoblog จะพาทุกท่านย้อนอดีตไปรับชม 5 เกมการแข่งขันของมนุษยชาติกับคอมพิวเตอร์ แต่จะมีอะไรบ้าง และใครเป็นฝ่ายชนะไป เราลองไปติดตามพร้อมๆ กันเลยดีกว่าครับ

Garry Kasparov แชมป์หมากรุกโลก VS Deep Blue

Garry Kasarov ในระหว่างการแข่งขันกับ Deep Blue

การแข่งขันครั้งนี้ ต้องย้อนกลับไปราวปี 1996 เมื่อ Garry Kasarov แชมป์หมากรุกโลกชาวรัสเซีย ได้รับคำท้าของ IBM เพื่อประลองฝีมือกับ Deep Blue คอมพิวเตอร์ที่ถูกสร้างมาเพื่อเล่นหมากรุกโดยเฉพาะ ซึ่งผลปรากฏว่า ในเกมแรก เป็นทางฝั่งของ Deep Blue ที่กำชัยชนะไปได้ก่อน แต่ Garry Kasparov ก็ไม่ยอมแพ้ด้วยการพลิกกลับเอามาชนะ 3 เกม และเสมออีก 2 เกม ทำให้การแข่งขันครั้งนี้ Kasparov เป็นฝ่ายเอาชนะไปด้วยคะแนนรวม 4-2 ซึ่งหลังจากการแข่งขันเสร็จสิ้น Kasarov ให้สัมภาษณ์ว่า Deep Blue เปรียบเสมือนดั่ง “ปีศาจ” เลยทีเดียว

Deep Blue

IBM ไม่ได้นิ่งนอนใจต่อความพ่ายแพ้ครั้งนี้แต่อย่างใด หลังได้นำ Deep Blue ไปปรับปรุงให้มีความเก่งกาจมากขึ้น พร้อมนำมาประลองฝีมือกับ Garry Kasparov อีกครั้งในปีต่อมา และคราวนี้ Deep Blue สามารถเอาชนะไปได้ด้วยผลคะแนนรวม 3½–2½ โดยจุดที่น่าสนอยู่ที่ Kasparov ขอยอมแพ้ในเกมสุดท้าย หลังเจ้าตัวเดินหมากไปเพียง 19 ครั้งเท่านั้น ทำให้ Deep Blue กลายเป็นคอมพิวเตอร์เครื่องแรกของโลกที่สามารถเอาชนะแชมป์หมากรุก ภายใต้กฏกติตาการแข่งขัน

แม้ว่าจะแพ้ในครั้งนี้ แต่  Kasparov ยังต้องการที่จะท้าดวลกับคอมพิวเตอร์เช่นเดิม โดยเจ้าตัวได้ออกมาให้สัมภาษณ์หลังการแข่งขันกับ Deep Blue ว่า หากเขาได้แก้มือกับ Deep Blue อีกครั้งภายใต้กฏกติกาที่ยุติธรรม เชื่อได้เลยว่าเขาจะต้องชนะอย่างแน่นอน

Deep Junior

ความฝันของ Kasparov เป็นจริง หลังได้มีโอกาสปะทะฝีมือกับ Deep Junior โปรแกรมเล่นหมากรุกจากฝีมือของโปรแกรมเมอร์ชาวอิสราเอล นามว่า Amir Ban และ Shay Bushinsky แต่อย่างไรก็ดี การแข่งขันในรอบนี้จบลงด้วยผลเสมอ หลังทั้งคู่ผลัดกันชนะคนละ 1 เกม และเสมอทั้งหมด 3 เกม

4 เซียน Poker VS Poker AI

หากพูดถึงโป๊กเกอร์ (Poker) นอกจากจะเป็นเกมไพ่ที่ต้องใช้ความคิดในการตัดสินใจแล้ว ยังเป็นเกมที่ต้องอาศัยปัจจัยด้านอื่นเข้าร่วมด้วย เช่น โชค สัญชาตญาณ รวมถึงจิตวิทยาเพื่อหลอกล่อฝ่ายตรงข้ามไม่ให้รับรู้ถึงไพ่ในมือ ซึ่งฟังดูแล้วแม้ว่าจะเป็นเกมที่ออกแบบมาสำหรับมนุษย์ แต่จริงๆ แล้วคอมพิวเตอร์ก็เล่นเก่งไม่แพ้กัน

เมื่อต้นปี 2017 ทีมนักวิจัยจาก Carnegie Mellon University ได้ลองนำปัญญาประดิษฐ์ในชื่อ Libratus ไปแข่งขันโป๊กเกอร์แบบ Texas Hold’em กับเซียนโป๊กเกอร์ระดับโลกถึง 4 คน ในคาสิโนย่าน Pittsburgh ใช้เวลาการแข่งขันรวม 20 วัน ซึ่งก็พบว่า Libratus เป็นฝ่ายที่เอาชนะมนุษย์ไปได้สำเร็จ พร้อมมีมูลค่าชิปในตอนจบเกมกว่า 1.76 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 60 ล้านบาท

ในระหว่างการแข่งขันนั้น ทางผู้สร้าง Libratus ไม่ได้เปิดเผยให้ทราบว่า AI ตัวนี้มีระบบการทำงานอย่างไร และมันสามารถเลียนแบบมนุษย์ในแบบที่เครื่องจักรไม่เคยทำมาก่อนได้อย่างไร แต่ภายหลังมีรายงานว่า Libratus ทำงานโดยอาศัยเทคโนโลยีที่ชื่อว่า Reinforcement Learning ซึ่งเป็นวิธีที่ให้ AI ได้ลองผิดลองถูกไปเรื่อยๆ ผ่านการเล่นเกมโป๊กเกอร์กับตัวเอง ซึ่งเทคโนโลยีดังกล่าวคล้ายคลึงกับฝั่ง AlphaGo ของ Google นั่นเอง 

ทางด้าน Dong Kim หนึ่งในเซียนโป๊กเกอร์ที่ลงแข่งขันรอบนี้ เปิดเผยว่า Libratus เหมือนรู้ว่าไพ่ในมือของเขานั้นมีอะไรบ้าง ซึ่งเจ้าตัวไม่ได้กล่าวหาว่า AI ตัวนี้โกงแต่อย่างใด แต่ยอมรับว่า Libratus นั้นเก่งพอสมควรเลยทีเดียว ส่วนทาง Frank Pfenning หนึ่งในผู้พัฒนาเปิดเผยว่า การพัฒนา AI จนประสบความสำเร็จในครั้งนี้ นับว่าเป็นก้าวที่สำคัญ ซึ่งไม่แน่ว่าภายในอนาคต AI อาจเข้ามามามีบทบาทในชีวิตมนุษย์ด้วย เช่น การต่อรองค่ารถยนต์คันใหม่ให้ได้ราคาดีที่สุด เป็นต้น

แชมป์เกมโชว์ Jeopardy! VS IBM Watson

ย้อนกลับไปเมื่อปี 2011 ที่ผ่านมา IBM ได้ขอท้าประลองความสามารถกับมนุษย์อีกครั้ง ด้วยการส่งซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Watson ไปแข่งตอบคำถามความรู้รอบตัวผ่านรายการ Jeopardy! ซึ่งคู่ต่อสู้ในคราวนี้มีด้วยกัน 2 คน ได้แก่ Ken Jenning ผู้ชนะรายการ Jeopardy! 74 เกมติด และ Brad Rutter ผู้ที่กวาดรางวัลในเกมโชว์นี้มาแล้วถึง 3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 100 ล้านบาท

แม้ว่า Watson อาจดูได้เปรียบกว่ามนุษย์อยู่บ้าง เนื่องจากมาพร้อมกับเนื้อที่เก็บข้อมูลกว่า 15 Terabyte และขุมพลังสำหรับประมวลผลกว่า 2,880 คอร์ ที่สามารถประมวลผลได้ถึง 80 ล้านล้านรายการภายใน 1 วินาทีเท่านั้น แต่เพื่อให้เกิดความยุติธรรมที่สุด การแข่งขันรอบนี้ Watson จะประมวลผลคำถามจากเสียงพูดของพิธีกร แล้วค้นข้อมูลที่มีอยู่ในหน่วยความจำเพื่อคอยตอบคำถามด้วยตัวมันเอง และจะไม่มีการเชื่อมต่อกับแหล่งข้อมูลภายนอกแต่อย่างใด

แต่อย่างไรก็ดี หลังจากการแข่งขันเกมแรกเสร็จสิ้น ก็พบว่า Watson เป็นฝ่ายที่เอาชนะไปได้ด้วยเงินรางวัลกว่า 77,147 ดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งนับว่ามากกว่าเงินรางวัลที่ Jenning และ Rutter ทำรวมกันกันที่ 45,600 ดอลลาร์สหรัฐด้วยกัน โดยทาง Ken Jenning ได้ออกมาเปิดเผยหลังจบเกมว่า เขาไม่เสียใจเลยที่แพ้ในครั้งนี้ เนื่องจากเจ้าตัวมีเพียงแค่สมองมนุษย์ธรรมดาๆ เท่านั้น ไม่ได้มีขุมพลังช่วยประมวลผลมากถึง 2,880 คอร์ เหมือนกับ Watson แต่อย่างใด

นักโบว์ลิ่งแห่งปี VS EARL THE ROBOT หุ่นยนต์เล่นโบว์ลิ่ง

นอกจากเกมที่ใช้ตรรกะอย่าง หมากรุก และ โป๊กเกอร์แล้ว ยังมีการขอท้าประลองการแข่งกีฬาที่ต้องใช้ความเร็ว และความแม่นยำด้วย โดยเมื่อปี 2010 มีการจัดการแข่งขันโบว์ลิ่งระหว่าง Chris Barnes อดีตนักโบว์ลิ่งแห่งปีจาก PBA และ EARL หุ่นยนต์แขนกลขนาดใหญ่ที่มีคอมพิวเตอร์คอยควบคุมการทำงานอยู่เบื้องหลัง

ความสามารถของ EARL ถือว่าน่าสนใจเลยทีเดียว เนื่องจากมันสามารถปล่อยบอลได้ด้วยความเร็วสูงสุด 38 กม./ชม. พร้อมแรงหมุนสูงสุด 900 รอบต่อนาที ทำให้ลูกโบว์ลิ่งสามารถวิ่งโค้งไปเก็บพินข้างหน้าได้อย่างง่ายดาย แต่ทว่าชัยชนะของการแข่งขันรอบนี้ตกเป็นของ Chris Barners ด้วยคะแนน 259-209 โดยสาเหตุที่ทำให้หุ่นยนต์ EARL ต้องพบกับความพ่ายแพ้นั้น เป็นเพราะมันจะคอยปล่อยบอลในจุดเดิมอยู่ตลอด ทำให้พื้นเลนที่ถูกทาด้วยน้ำมันเกิดการเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้ทำ Strike ได้ยากขึ้นนั่นเอง

David Boys แชมป์โลก Scrabble VS โปรแกรม Quackle

ปิดท้ายด้วยการประลองสมองกับเกมต่อคำศัพท์ภาษาอังกฤษอย่าง Scrabble โดยการแข่งขันครั้งนี้เกิดขึ้นในปี 2007 ซึ่งเป็นการพบกันระหว่าง David Boys อดีตแชมป์โลก Scrabble และโปรแกรมที่มีชื่อว่า Quackle

แต่ก่อนที่ทั้งคู่จะมาพบกันนั้น มีเรื่องราวความเป็นมาที่น่าสนใจมากเลยทีเดียว เพราะโปรแกรม Quackle ต้องไปแข่งทัวร์นาเมนท์ที่มีแต่โปรแกรมคอมพิวเตอร์แข่งกันเอง ก่อนที่จะมาแข่งรอบสุดท้ายกับมนุษย์ ส่วน David Boys ก็ต้องไปแข่งกับผู้เข้าแข่งขันกว่า 100 คน เพื่อเฟ้นหาผู้ชนะคนสุดท้าย เพื่อเข้าไปชิงแชมป์กับคอมพิวเตอร์อีกรอบหนึ่ง

โดยในรอบ Final จะเป็นการแข่งขันทั้งหมด 5 เกม ซึ่งทางฝ่ายตัวแทนมนุษย์อย่าง David Boys ออกนำไปก่อนด้วยชัยชนะทั้งหมด 2 เกม ก่อนที่โปรแกรม Quackle จะสามารถแก้มือได้สำเร็จด้วยการชนะ 3 เกมรวด ทำให้ชนะการแข่งขันครั้งนี้ไปโดยปริยาย ซึ่งหากใครที่อยากลองแข่งกับ Quackle บ้าง ก็สามารถไปดาวน์โหลดโปรแกรมได้ที่นี่ https://people.csail.mit.edu/jasonkb/quackle/

Update : 29/05/2017

IT